წერეთელი გრიგოლ ზურაბის ძე
- გრიგოლ ზურაბის ძე
- წერეთელი
- 1787 - 1843
- პოლკოვნიკი
-
გრიგოლ ზურაბის ძე წერეთელი (1787 – 1843). იმერეთის სახლთუხუცესის ზურაბ ქაიხოსროს ძე წერეთლის (გარდაიცვალა 1823 წ.) და თამარ დადიანის ასულის (გარდაიცვალა 1823 წ.) უფროსი შვილი. ზურაბ წერეთლს გრიგოლს გარდა ექვსი შვილი ჰყავდა: სვიმონ, დავით (მიტროპოლიტი,) მართა (ლევან დადიანის მეუღლე), მაკრინა (დავით თარხან მოურავის მეუღლე), ქეთევან გიორგი XII - ის შვილის იოანე ბატონიშვილის მეუღლე) და პუპი (დიმიტრი შერვაშიძის მეუღლე). გრიგოლი გაზრდილი იყო ზაქარია არქიმანდრიტისა და ანტონ კათალიკოსისა. ამათი მოგროვილი ძველი ხელნაწერები და ქართული წიგნები გრიგოლმა შეიძინა, ზოგი კი თავისი ორი დის – ქეთევანისა და მართას – და მამიდის სიმონ გურიელის მეუღლე მარინა ქაიხოსროს ასულის შემწეობით ხელში ჩაიგდო. როდესაც ივანე აბაშიძე ახალციხეს გადავარდა, გრიგოლმა დაინარჩუნა მისი ნაქონი წიგნებიც. ამავე დროს თვითონაც უყვარდა ხელნაწერების გადაწერა. ამრიგად შეიქმნა მან მდიდარი ბიბლიოთეკა (ხელნაწერთა ინსტიტუტის ფონდებში შესულია გრიგოლის ნაქონი მრავალი ხელნაწერი, რომელთაგან ბევრი გრიგოლის დაკვეთით არის ნათარგმნი და გადაწერილი).
1821 წ. გრიგოლს პოდპოლკოვნიკობა მისცეს, 1838 წ. – პოლკოვნიკობა. ქუთაისის მუზეუმში დაცული ხელნაწერი გვამცნობს: „ 1843 წელს მიიცვალა ახალქალაქს პოლკოვნიკ–კავალერი გრიგოლ წერეთელი დეკემბრის 20 – ს“.
გრ. წერეთელს ჰყავდა სამი ვაჟი: 1. ალექსანდრე, რომელსაც ცოლად ჰყავდა ეკატერინე ერისთავი – ივანე ფილოსოფოსის ასული, გარდაიცვალა 1872 წ. დასაფლავებულია იკორთაში – ცოლის მამულში. 2. დიმიტრი; ამისი ვაჟი იყო ნესტორი, შემდეგში გენერალი. 3. სამსონი, „იშვა 1812 წ. 10 დეკემბერს“ დაიჭრა ოსმალებთან ბრძოლაში ქობულეთთან 1829 წ. აპრილში და ჭრილობისაგან გარდაიცვალა.
გრიგოლის სიკვდილის შემდეგ მისი ბიბლიოთეკა მემკვიდრეობით დარჩა მის უფროს ვაჟს ალექსანდრეს. ალექსანდრეს გარდაცვალების შემდეგ მთელი მისი ქონების (მათ შორის წიგნების) მემკვიდრე შეიქნა მისი ძმისწული გენერალი ნესტორ წერეთელი. ნესტორ წერეთელმა „ცეცხლი წაუკიდა თურმე ზანდუკს წერილებისას. ამან მიიღო ეს წერილები სხვა მემკვიდრეობასთან ერთად“. ზოგი ხელნაწერი დაწვას გადაარჩინა ბესარიონ ღოღობერიძემ და 1884 წ. დიმიტრი ბაქრაძეს გადასცა წ. კ. საზოგადოებაში დასაცავად.
იმ დროს ქართულ პრესაში იბეჭდებოდა წერილები, რომლებშიაც გამოხატული იყო შეშფოთება გრ. წერეთლის მემკვიდრეობთან დაცული ქართული ხელნაწერების ბედით.
აკაკი წერეთელმა „დროების 1871წ. 17 ივლისის ნომერში გამოაქვეყნა წერილი „უფალო რედაქტორო! (გრიგოლ წერეთლის შეგროვილი მდიდარი ბიბლიოთეკა და მისი შვილის ალექსანდრეს უპასუხისმგებლობა საზოგადოების წინაშე)“. ამ წერილში აკ. წერეთელი, სვათა შორის, წერდა – ბევრი ძველი ქართული წიგნი ალექსანდრესა აქვს და არავის ასარგებლებსო. 1873 წ. 25 მაისს „დროებაში“ დაიბეჭდა წერილი „ჩვენ შევიტყეთ (განსვ. ალ. წერეთლის ქართული ხელნაწერების ბიბლიოთეკის ბედი)“, სადაც ნათქვამი იყო, რომ გარდაცვლილი ალ. წერეთლის ქართული წიგნების ბიბლიოთეკის მემკვიდრე ნესტორ წერეთელი ითხოვს კატალოგი შეუდგინონ ამ ბიბლიოთეკას.
„დროების“ 1879 წ. თებერვლის ნომერში დაიბეჭდა კოტოჩის „წერილი რედაქტორთან“, რომელშიაც ლაპარაკია ძველი ქართული ხელნაწერების, მათ შორის „ვეფხისტყაოსნის“ არსებობის შესახებ ალექსანდრე წერეთლის მემკვიდრეებთან. იმავე 22 ივლისს „დროებაში“ ი. ჭყონია წერილით „უფალო რედაქტორო!“ აცნობდა მკითხველებს ალ. წერეთლის ბიბლიოთეკის საზოგადოებისათვის გადაცემის აუცილებლობას. 1880 წ. 21 დეკემბერს არქიმანდრიტი ამბროსი აქვეყნებს წერილს ალ. წერეთლის ოჯახში დაცული „ვეფხისტყაოსნის“ ხელნაწერების შესახებ.
1884 წელს გრ. წერეთლის ბიბლიოთეკის ნაწილი ქართველთა შორის წერა – კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებას გადაეცა.
- თავადი (იმერეთი)
-
მაჩაბელი სიმონ ფარსადანის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- სიმონ ფარსადანის ძე
- გვარი
- მაჩაბელი
- ფაქტი, მოვლენა
- 1832 წლის აჯანყების მონაწილე
ჯორჯაძე დავით ივანეს ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- დავით ივანეს ძე
- გვარი
- ჯორჯაძე
- ფაქტი, მოვლენა
- 1832 წლის აჯანყების მონაწილე
- ცხოვრობდა
- თბილისი - სანქტ-პეტერბურგი
- სამხედრო ჩინი
- პრაპორშჩიკი
ჯავახიშვილი ესტატე თეიმურაზის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ესტატე თეიმურაზის ძე
- გვარი
- ჯავახიშვილი
- ფაქტი, მოვლენა
- 1832 წლის აჯანყების მონაწილე
- სამხედრო ჩინი
- პორუჩიკი
-
საქართველო რომ განთავისუფლდეს და ხელმწიფემ მე ჩამაბაროს ბატონიშვილების საქართველოში წაყვანა, მე მათ კავკავამდე მოვიყვანდი და იქ ყველას თერგში გადავყრიდიო...
-
თავად ჯავახიშვილების გერბი
აბაშიძე გიორგი
- სახელი, მამის სახელი:
- გიორგი
- გვარი
- აბაშიძე
- სამხედრო ჩინი
- პოლკოვნიკი
-
იმერლებს უბიძგებდა რუსეთის ერთგულებისაკენ. ციციანოვის წარდგინებით ებოძა პოლკოვნიკობა...
ორბელიანი თამაზ მამუკას ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- თამაზ მამუკას ძე
- გვარი
- ორბელიანი
- სხვა სახელი, გვარი
- თომა ორბელიანი
- სამოქალაქო ჩინი
- სტატსკი სოვეტნიკი (სამოქალაქო მრჩეველი)
- თანამდებობა, სახელო
- თბილისის გუბერნიის თავად-აზნაურობის წინამძღოლი
- სამხედრო ჩინი
- გენერალ-მაიორი
-
ვაშლოვანი სალხინო კოშკი ორბელიანების
მაჩაბელი ლუარსაბ გიორგის ძე
კობიაშვილი ზაალ
- სახელი, მამის სახელი:
- ზაალ
- მამის სახელი
- უცნობია
- გვარი
- კობიაშვილი
- ფაქტი, მოვლენა
- 1804 წლის აჯანყების მონაწილე
- ცხოვრობდა
- პერმი
- თანამდებობა, სახელო
- მთიულეთის მოურავი
ანდრონიკაშვილი ზაზა ზაალის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ზაალ ზაალის ძე
- გვარი
- ანდრონიკაშვილი
- სხვა სახელი, გვარი
- ზაქარია ზაალის ძე
- თანამდებობა, სახელო
- სახლთუხუცესი
- მონაწილეობდა ომებში
- ნიახურას ბრძოლა
ჭავჭავაძე პაატა ბესპაზის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- პაატა ბესპაზის ძე
- გვარი
- ჭავჭავაძე
-
ესენი ყველაზე სახიფათო, მშვიდობიანობისათვის მავნე ხალხია, გამუდმებით ადგენენ გაბედულ შეთქმულებებს და ცხოველი მიმოწერა აქვთ ალექსანდრე ბატონიშვილთან...
კალატოზიშვილი დავით
- სახელი, მამის სახელი:
- დავით
- გვარი
- კალატოზიშვილი
- ფაქტი, მოვლენა
- 1812 წლის აჯანყების მონაწილე
- ცხოვრობდა
- პერმი
ჩოლოყაშვილი მიხეილ ივანეს ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- მიხეილ ივანეს ძე
- გვარი
- ჩოლოყაშვილი
- სამხედრო ჩინი
- მაიორი
ყიფიანი ქაიხოსრო ივანეს ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ქაიხოსრო ივანეს ძე
- გვარი
- ყიფიანი
- ცხოვრობდა
- ქვიშხეთი - სურამი
- სამხედრო ჩინი
- პრაპორშჩიკი
- მონაწილეობდა ომებში