ჭავჭავაძე იასონ ივანეს ძე
- იასონ ივანეს ძე
- ჭავჭავაძე
- 1804-1857
-
XIX ს. პირველი ნახევრის გამოჩენილ ქართველ გენერალთა შორის ერთერთი თვალსაჩინო ადგილი უკავია იასონ ივანეს-ძე ჭავჭავაძეს. იგი დაიბადა 1804 წელს წინანდალში.
იასონი იყო რუსეთ-ირანის 1826-1827 და რუსეთ-თურქეთის 1828-1829 წლების ომების მონაწილე.
იასონ ჭავჭავაძემ 30 წელიწადი გაატარა რუსეთის შეიარაღებულ ძალებში. ამ ხნის მანძილზე მან ბევრ სამკვდრო-სასიცოცხლო ბრძოლაში მიიღო მონაწილეობა. მის მიერ განვლილი გზა სავსეა უნიკალური საბრძოლო ეპიზოდებით. 1822 წ. მონაწილეობდა სამხედრო ლაშქრობაში ჭარ-ბელაქანში. 1823 წლიდან მსახურობდა ნიჟნი-ნოვგოროდის დრაგუნთა პოლკში. განსაკუთრებით გამოიჩინა თავი 1826 წ. 13 სექტემბერში ელიზავეტპოლთან ბრძოლაში, სადაც ხიშტით დაჭრეს ფეხში. რუსეთ-ოსმლეთის ომის (1828-29) დროს მონაწილეობდა ყარსის, ახალქალაქის, ახალციხის, არზუმისა და ოსმალეთის სხვა ციხესიმაგრეთა აღებაში.
1829 წლის 27 სექტემბერს სოფელ ბაიბურთან თურქებთან ომის დროს მოწინააღმდეგე არმიები ერთმანეთის საწინააღმდეგოდ განლაგდნენ.. პირისპირ მდგარი ორივე მხარე შეტაკებას ელოდა. ამ დაძაბულ წუთებში თურქების მხრიდან რომელიღაც თავზე ხელაღებულმა ოფიცერმა ცხენი გამოაჯირითა ნიჟნინოვგოროდელთა ქვედანაყოფისაკენ და დამბაჩა ესროლა მათ. ამის მხილველმა იასონ ჭავჭავაძემ მაშინვე გააქროლა ცხენი თურქი ოფიცრისაკენ, მაგრამ თურქმა უკანვე გაქუსლა. ჭავჭავაძე დაედევნა. ის ისე ღრმად შეიჭრა მოწინააღმდეგის განლაგებაში, რომ სათუო გახდა მისი ცოცხლად დარჩენა. იასონ ჭავჭავაძის რაზმი ერთხმად, ერთსულოვნად მოსწყდა ადგილს თავისი მეთაურის გადასარჩენად. ოცეულს ნიჟნინოვგოროდელთა სხვა ოცეულები, ესკადრონები, მთელი პოლკი მიჰყვა და ამ მოულოდნელი, ელვისებური იერიშით რუსებმა ბაიბურთი დაიკავეს, იქ თავმოყრილი თურქთა დიდი ძალები განდევნეს.
მთავარსარდალი ი. პასკევიჩი ამ უცაბედ იერიშს თვალყურს ადევნებდა, რომელიც აღფრთოვანდა უცნობი ოფიცრის მამაცობით. იასონ ჭავჭავაძეს უმაღლესი ჯილდო ელოდა. მაგრამ ....
ლეგიონის მეთაურმა ივანე ანდრონიკაშვილმა ი. ჭავჭავაძეს დაავალა გაბნეული ჯარისკაცების შეგროვება მტერს დადევნებოდა და საბოლოოდ გაენადგურებინა. იასონმა შეკრიბა ჯარისკაცები, რა დროსაც მას გენერალმა ნ. მურავიოვმა (შემდგომ, კავკასიის კორპუსის სარდალი) უბრძანა ესკადრონით მის ბრიგადას შეერთებოდა. იასონმა უარი განაცხადა და მოახსენა თავისი მეთაურის დავალება. ბრძანების უგულებელყოფა გენერალი ძალიან გააბრაზა და ლანძღვის შემდეგ სასტიკად დაემუქრა. იასონმა შეურაცხოფა ვერ აიტანა, ხმალს ხელი სტაცა და გენერალიც გასცილდა. ეს ფაქტი მურავიოვმა მთავარსარდალს მოახსენა და მოითხოვა ახალგაზრდა ოფიცერი საველე სასამრთლოსთვის გადაეცათ.
სამხედრო ისტორიკოსი ვ. პოტო შემდეგნაირად გადმოგვცემს ამ ამბავს: „გათენდა 28 სექტემბრის დილა. პასკევიჩი დილით ადრე ადგა და ქვეითად, მხოლოდ მორიგე ადიუტანტის თანხლებით, ნიჟნინოვგოროდელთა სადგომისაკენ გაემართა. მან ჩამოიარა ესკადრონები და მხურვალე მადლობაც გამოუცხადა ბაიბურთის იერიშის გამო. - ასეთი იერიში არ მინახავს ჩემი საბრძოლო სამსახურის მთელ მენძილზეო, - თქვა მან.
მთავარსარდალს სასწრაფოდ შემოეგება პოლკის მეთაური ი. ანდრონიკაშვილი. პასკევიჩმა გადაკოცნა ანდრონიკაშვილი და სთხოვა, ეჩვენებინა ის ოფიცერი, რომელიც თეთრ ცხენზე მჯდომი ასე მამაცურად გაუძღვა პოლკის იერიშს. მას იასონ ჭაჭავაძე წარუდგინეს.
-ეს, ის ჭავჭავაძე ხომ არ არის, რომელსაც მურავიოვი უჩივის? - იკითხა პასკევიჩმა და, როდესაც პასუხად დასტური მიიღო, ჭავჭავაძეს ასე მიმართა: - იცით თუ არა, ახალგაზრდავ, რომ გენერლის ბრძანების შეუსრულებლობისათვის დახვრეტა გემუქრებოდა? გუშინ თქვენ ასჯერ დაიმსახურეთ გიორგის ჯვარი, მაგრამ მას ვეღარ მიიღებთ.“
პასკევიჩმა იასონ ჭავჭავაძე არ დასაჯა.
მრავალი ბრძოლის მონაწილე გენერალ-მაიორი იასონ ჭავჭავაძე ნიჟნი-ნოვგოროდის დრაგუნთა პოლკის მეთაური გახდა. თავი ისახელა 1853 წ. 19 ნოემბ. ბაშკადიკლარისა და 1854 წ. 24 ივლ. ქურუქ-დარის ბრძოლებში, სადაც მძიმედ დაიჭრა. 1856 წ. ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო სამხედრო სამსახურიდან გადადგა და ერთ წელიწადში ბრძოლებში მიღებული ჭრილობებით გარდაიცვალა წინანდალში. 1857 წელს ის დიდი პატივით თბილისში წაასვენეს და ქაშვეთის ეკლესის საკურთხეველში. დაკრძალეს. მისი მეუღლეც მარიამ შალვას-ასული ერისთავი-ჭავჭავაძისა ქაშვეთის ეკლესიაშია დაკრძალული. ჭავჭავაძეების გენეალოგია.
ირაკლი კალანდია
-
სავარსამიძე ლეონტი იაკობის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ლეონტი იაკობის ძე
- გვარი
- სავარსამიძე
-
ლეონტი იაკობის ძე სავარსამიძე (Prince Leonti (Levan) Savarsamidze - Major-General of the Russian Empire) (1778-1838) - გენერალ-მაიორი, დაიბადა მოზდოკში, მოზდოკში მცხოვრები ქართველი ღარიბი ...
საგინაშვილი დიმიტრი
- სახელი, მამის სახელი:
- დიმიტრი
- გვარი
- საგინაშვილი
-
საგინაშვილი დიმიტრი. აზნაური. კახეთის 1812 წლის აჯანყების მონაწილე. 1813 წლის 1 მარტს გადაასახლეს პერმში. 1815 წლის სექტემბერში პერმში გადასახლებული 12 ქართველი განცხადებას სწერს პერმის სამოქალაქო ...
მეტრეველი სლავა
- სახელი, მამის სახელი:
- სლავა კალისტრატეს ძე
- გვარი
- მეტრეველი
- დაბ.-გარდ. თარიღები
- 1936-1998
-
სლავა კალისტრატეს ძე მეტრეველი - ფეხბურთელი. სსრკ სპორტის დამსახურებული ოსტატი (1960), სსრკ საერთაშორისო კლასის სპორტის ოსტატი (1966), საქართველოს დამსახურებული მწვრთნელი (1976). დაიბადა ქ. სოჭში. ...
- ფოტო
-
შესტერნევი სლავა მეტრეველის წინააღმდეგ
გოლიცინი პეტრე ალექსის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- პეტრე ალექსის ძე
- გვარი
- გოლიცინი
-
პეტრე ალექსის ძე გოლიცინი (Петр Алексеевич Голицын) - 1832 წ. შეთქმულების მონაწილენი (გიორგი რევაზის ძე ერისთავი, ზაქარია ჩოლოყაშვილი, ვახტანგ ორბელიანი) თავიანთ ჩვენებებში ასახელებენ პ. ...
ორბელიანი ივანე მამუკას ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ივანე მამუკას ძე
- გვარი
- ორბელიანი
-
ივანე მამუკას (მაკარის) ძე ორბელიანი (1844-1919) - გენერალ-ლეიტენანტი. რუსეთ-თურქეთის 1877-78 წლების ომის გმირი. ყავდა მეუღლე მარიამ დიმიტრის ას. სვიატოპოლკ-მირსკაია (და რუსეთის შინაგან საქმეთა ...
- ფოტო
-
მარცხნიდან გენერალი ივანე, პატარა თამაზი და მამუკა ორბელიანები
არღუთინსკი-დოლგორუკი მოსე ზაქარიას ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- მოსე ზაქარიას ძე
- გვარი
- არღუთინსკი
- სხვა სახელი, გვარი
- მოსე არღუთაშვილი; მოსე მხარგრძელი
- დაბ.-გარდ. თარიღები
- 1797 - 1855
-
მოსე ზაქარიას ძე არღუთინსკი–დოლგორუკოვი (1797–1855). რუსეთის მეფის ერთგული გენერალი, ქართველ თავადთაგანი. პირველდაწყებითი სწავლა მიიღო თბილისის კეთილშობილთა სასწავლებელში, საიდანაც 19 წლისა, ...
ბაგრატიონ-დავითაშვილი სოლომონ შანშეს ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- სოლომონ შანშეს ძე
- გვარი
- ბაგრატიონ-დავითაშვილი
- სხვა სახელი, გვარი
- სოლომონ ბაგრატიონ-დავითიშვილი
-
სოლომონ შანშეს ძე ბაგრატიონ–დავითაშვილი. ამათი ოჯახი ცხოვრობდა ს. ხელთუბანს. 1804 წ. მეფის მთავრობამ 30 ქართველი შეიპყრო და ჩასვა ნარიყალას ციხეში, ამათ შორის იყო „სოლომონ, შანშე ...
ჯორჯაძე დიმიტრი ნიკოლოზის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- დიმიტრი ნიკოლოზის ძე
- გვარი
- ჯორჯაძე
თარხან-მოურავი იოსებ ესტატეს ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- იოსებ ესტატეს ძე
- გვარი
- თარხან-მოურავი
- სხვა სახელი, გვარი
- (იოსია თარხან-მოურავი, იოსებ თარხნიშვილი)
- დაბ.-გარდ. თარიღები
- 1899-1974
-
იოსებ (იოსია) ესტატეს ძე თარხან-მოურავი (თარხნიშვილი) (1899-1974) - მსახიობი, რეჟისორი. 1926 წელს გადაიღეს ფილმში „მე-9 ტალღა“ ჟორჟის როლში (რეჟისორი მიხეილ ბარსკი), 1927 წელს ფილმში ...
- ფოტო
-
მსახიობი ნუნუკა (ნინო) თარხან-მოურავი
ჩერქეზიშვილი ფირან
- სახელი, მამის სახელი:
- ფირან
- მამის სახელი
- უცნობია
- გვარი
- ჩერქეზიშვილი
-
ფირან ჩერქეზიშვილი (? - 1804) - სავარაუდოდ ქართლელი აზნაური სოფელი კულბითიდან. იულონ ბატონიშვილის ბოქაულთუხუცესი. 1795 წელს აღა-მაჰმად-ხანის შემოსევისას გადაარჩინა თბილისის სიონის ...
ყიფიანი ლუარსაბ ქაიხოსროს ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ლუარსაბ ქაიხოსროს ძე
- გვარი
- ყიფიანი
-
ლუარსაბ ქაიხოსროს ძე ყიფიანი (1852 - ? ) - ქვიშხეთელი აზნაური, დიმიტრი ყიფიანის ძმისშვილი. "დროების" ერთ-ერთ პუბლიკაციაში ლუარსაბი ასეა დახასიათებული "ერთი ყიფიანია, ლუარსაბ, რომელიც ძველებურ ...
ანდრონიკაშვილი ზაალ ზურაბის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ზაალ ზურაბის ძე
- გვარი
- ანდრონიკაშვილი
-
ზაალ ზურაბის ძე ანდრონოკაშვილი (ზედმეტსახელად - კუზიანი), მარტყოფის მოურავი. იხსენიება „კალმასობაში“ (ზ. ჭიჭინაძის გამოც. გვ.107– 108) „იოანე: 120 ომში დასწრებიხართ თითქმის და ას მტერზე მეტი ...