ჩოლოყაშვილები - ფეოდალური საგვარეულო კახეთში. უწარჩინებულესი თავადები ერთ–ერთ წარჩინებულ გვართაგანი ძველ საქართველოში. კახეთის ფეოდალთა შტო. „ხოლო კახეთის ჩოლოყაშვილი და მაყასშვილი იტყვიან ირუფაქიძეობასა“.

 ჩოლოყაშვილები კახეთის  მეფის კარზე ფლობდნენ სახლთუხუცესის თანამდებობას, ამ თანამდებობაზე ავ–გიორგის დროს ჩანს გარსევან ჩოლოყაშვილი, რომელიც ამავე დროს იყო პოეტი, რომელმაც დაწერა „ხილთა ქება“ და სატრფიალო ხასიათის ლექსები. რომელიც 1513 წელს და შემდგომად თავისთან მალავდა უფლისწულ ლევანის, რომელსაც დასაჭერად დასდევდნენ ბაგრატ მუხრან-ბატონი, ქსნის ერისთავი და ამილახორი, მაგრამ გარსევან ჩოლოყაშვილის მფარველობით ის გადაურჩა დაჭერას და 1520 წელს ეკურთხა მეფედ.

 ჩოლოყაშვილების გვარის კიდევ ერთი ცნობილი წარმომადგენელია ნიკიფორე ჩოლოყაშვილი – ირბახი (1643–1649).

 ბეჟანა ჩოლოყაშვილი XVI საუკუნის პირველი ნახევრის ისტორიული პირია, იგი იყო კახთ–ბატონის სახლთუხუცესი და 1512 წელს ავ–გიორგის დავალებით მოვლენილ იქნა ჯვრის–მამად. ბეჟანა და ბაადურ ჩოლოყაშვილებმა ააშენს წმ. თეოდორეს ტაძარი, 1625 წ.

 1714 წ. აღვერდელი ეპისკოპოსია ნიკოლოზ ჩოლოყაშვილი.

 1714 წ. ჩოლოყაშვილების ხელში კვლავ კახეთის სახლთუხუცესობაა.

 1751 წ. არაგვის საერისთავოს მმართველად თეიმურაზმა და ერეკლემ ჯიმშერ ჩოლოყაშვილი დასვეს.

 1659 წლის კახეთის აჯანყების ერთ–ერთი მეთაური იყო ბიძინა ჩოლოყაშვილი, რომელიც ქართული ეკლესიის მიერ შერაცხულ იქნ წმინდანად.

 და ბოლოს ქაქუჩა ჩოლოყაშვილი. ქართული ეროვნული მოძრაობის უთვალსაჩინოესი გმირი.

 ჩოლოყაშვილებზე შეიძლება ითქვას: „როგორც პიროვნება და აკეთილშობილებს გვარს, ისე გვარიც გარკვეულწილად პიროვნების კეთილშობილების საწინდარია.“

ლევან ბერაია



კალატოზიშვილი

აზნაურული გვარი კახეთში. ამათნი გვარნი რომელნიმე ატყვიან კავკასიის შთამომავლობათაგან, გარნა ცნობილ არიან დავით მეფის დროსა 1469 წელს და ვინაიდგან ამათ წინაპართა იცოდნენ არქიტექტურობა და კალატოზობა, ამის გამო გაუვარდათ კალატოზობა გვარად და არიან აწ მოსახლედ ქართლში რაოდენმე სახლად მდაბალ აზნაურებად ...

ამირეჯიბები

 ერთ-ერთი ძლიერი და გავლენიანი გვარი ამირეჯიბები (ამირაჯიბები) ფეოდალური საქართველოს ქართულ ისტორიულ წყაროებში  XII-XIII ს.ს. იხსენიებიან, როგორც ცენტრალური სახელმწიფო აპარატის მოხელეები, მანდატურთ-უხუცესის თანაშემწეები, ეჯიბთა-კარისკაცების უფროსები, სავაზიროს წევრები სათათბირო ხმით. ...

კარგარეთელი

 აზნაურული გვარი ქართლში. ყაფლანიშვილების  აზნაურები. ქართველ კალიგრაფთა გვარი. სვიმონ კარგარეთელი მოღვაწეობდა XVI საუკუნეში სამხრეთ საქართველოს სავანეებში. 1541 წელს გადაუწერია პოლემიკურ–დოგმატიკური სამეცნიერო კრებული.

 იესე კარგარეთელი XVII საუკუნის ...

საქართველოს ფეოდალური იერარქია

 ფეოდალური იერარქია საქართველოში არსებობდა ადრეული შუასაუკუნეების ეპოქიდან, რომელიც იყოფოდა ორ ძირითად ჯგუფად: თავადები და აზნაურები. თავადები წარმოადგენდნენ ფეოდალთა უმაღლეს ჯგუფს. რომელთაც ეკუთვნოდათ საკუთარი სამფლობელო-სათავადო. სათავადოები წარმოიშვა XV ს-ის ბოლოს, ერთიანი ...

ანჩაბაძეთა გვარის ისტორია

ანჩაბაძე (აფხაზურად აჩბა) აფხაზეთის უძველეს ფეოდალურ გვარად ითვლება. აფხაზური თქმულებები ერთხმად ამტკიცებენ, რომ აჩბები აფხაზეთს განაგებდნენ ჩაჩბებზე (შერვაშიძეებზე) ადრე. არსებობს ანდაზაც: „აჩბა უმჰიაკუა, ჩაჩბა უზჰიომ…”, ანუ ჯერ აჩბა თქვი და მერე ჩაჩბაო.

 როდის უნდა დაეკარგათ ანჩაბაძეებს ...

თავდგირიძე

 თავდგირიძეთა თავდაპირველი საცხოვრისი სამცხე–საათაბაგო იყო. აქ ქართლის ეპისკოპოსის სამწყსო თავადთა და სოფელთა XVI ს. დამდეგის სიაში „თაქთირისძე“ ანუ თავდგირიძე სამცხის წარჩინებულ გვარებს შორის არის დასახელებული, სამცხის მკვიდრ თავდგირიძეთა გვარის წარმომადგენელნი არიან ფოცხუერი და ამირა ...

თურმანიძე

 აზნაურული გვარი საქართველოში. ცნობილ მკურნალთ საგვარეულო პირველად მოიხსენიება XI საუკუნეში. იერუსალიმის ჯვრის მონასტრის აღაპში მოიხსენიებიან ესენბულ და ნინო თურმანიძეები. 1523 წლით დათარიღებულ ერთ–ერთ საბუთში მოიხსენიებიან როსტევან და ხოსრო თურმანიძეები.

 რუსეთ–თურქეთის ომის დროს ...

დიასამიძე

 ფეოდალური საგვარეულო სამცხე–საათაბაგოში. წერილობით წყაროებში 1443 წლიდან იხსენიებიან. ამ დროს სამფლობელოში ჰქონდათ ჩრდილო–აღმოსავლეთ სამცხეში. XVI ს. დასაწისში დაეუფლნენ ჯერ აბუსერიძეთა მამულს, მტბევრის სამწყოში. შემდეგ ხურსიძეთა მამულს ღობიეთს. XV ს. I ნახევარში 1548 წ. დიასამიძეებისა და ...

აბაზაძე

 აღმოსავლეთ საქართველოს ფეოდალური საგვარეულო, წარმომავლობით დაკავშირებული ჩანს IX—X სს. შიდა ქართლის–ერისთავების–ტბელების ფეოდალურ სახლთან. ვარაუდობენ, რომ აბაზაძეთა გვარის ფუძემდებელია ბორცვისჯვრის X ს. წარწერაში მოხსენებული ტბელი აბაზა.

 XI ს. პირველ ნახევარში აბაზაძეთ ეპყრათ ქართლის ...

ჯაიანი

ჯაიანთა საგვარეულო ისტორიის სარბიელზე პირველად გვხვდება XV ს. მიწურულს. ამ გვარის უძველესი წარმომადგენელია ცოტნე ჯაიანი. ამავე საუკუნეში უნდა ვივარაუდოთ ამ საგვარეულოს ჩამოყალიბება. “ჯან ან ჯააბ, იყოს თათრის ბეგი, ესე მოინათლა და დაემოყვრა მამიკუნიანთა გვართა ვანის მხრით მცხოვრებთა და მერმე ...