ოქროპირ გიორგის ძე
ბაგრატიონი

  ოქროპირ ბატონიშვილი (1794–1857). გიორგი XII - ისა და მარიამ ციციშვილის ვაჟი. ეპიტაფიის მიხედვით დაიბადა 1795 წ. 24 ივნისს, საკუთარი ჩვენების თანახმად კი 1794 წელს თელავში.

 1803 წ. 19 აპრილს, როცა მარიამ დედოფალის სასახლეში ტრაგიკულად დაიღუპა რუსი გენერალი ლაზარევი (მოკლა თავადმა ხიმშიაშვილმა), ოქროპირი, მაშინ 8–9 წლისა დედასთან და და–ძმებთან ერთად ძალით გადაასახლეს რუსეთს. მალე ის მიაბარეს კადეტთა პირველ კორპუსში. დამთავრების შემდეგ გაამწესეს ლეიბ–გვარდიის ეგერთა პოლკში.

 იმპერატორის ბრძანებით რუსეთში გადასახლების შემდეგ ილია და ოქროპირ ბატონიშვილებს დაენიშნათ თითოს 90 000 მანეთი, ოღონდ ეს თანხა საგირავნო ბანკისთვის უნდა გადაეცათ ხაზინიდან, სარგებელიც, თავნს უნდა წამატებოდა, სანამ ბატონიშვილები მცირეწლოვანნი იყვნენ. 1812 წ. 1 მაისისათვის საგირავნო ბანკში მარტო სარგებელი დაგროვდა 68 592 მან. 76 1/2  კაპ. ფინანსთა მინისტრს უნდოდა მთელი ამ თანხის ბატონიშვილებისათვის მიცემა, მინისტრთა კომიტეტმა კი დაადგინა მისცემოდათ ბატონიშვილებს ყოველწლიურად იმდენი, რამდენიც მათ ესაჭიროებოდათ ახლანდელი მათი სამსახურის კვალობაზედო. ამიტომ გასაგებია, რომ ბატონიშვილები მუდმივ „მათხოვრობდნენ“ იმპერატორის კარზე.

 ოქროპირი სამსახურში დიდხანს არ გაჩერებულა, პორუჩიკის ჩინით ის სამსახურიდან გადადგა. ცოლად შეირთო გრაფ პავლე ივანეს ძე კუტაისოვის (1780–1840) შვილი ანა. კუტაისოვი იყო ობერჰოფმეისტერი, სახელმწიფო საბჭოს წევრი და სენატორი. სწორედ ეს სენატორი კუტაისოვი მეჩნიკოვთან ერთად გამოგზავნეს კავკასიაში სარევიზიოდ იმ ხანებში, როცა ოქროპირი საქართველიში იმყოფებოდა. თბილისში ოქროპირი ჩამოვიდა 1829 წლის 1 სექტემბერს კავკასიის მინერალური წყლებიდან, სადაც ის იმყოფებოდა სამკურნალოდ. ოქროპირი აპირებდა  მინერალურ წყლებზე მკურნალობის მეორე კურსის ჩატარებას, ამიტომ გადაწყვეტილი ჰქონდა ზამთარი გაეტარებინა ოდესაში და შემდეგ მინერალურ წყლებზე წასულიყო. მაგრამ რდგან იმ დროს ოდესაში შავი ჭირი გაჩნდა, ოქროპირი თბილისში დარჩა. თბილისში მან დაჰყო 1830 წ. 3 ივნისამდე. თბილისში ყოფნისას ის გრაფი კუტაისოვისა და ქართველი თავადების თანხლებით დადიოდა სანადიროდ თბილისის მიდამოებში. 1829 წ. 7 ნოემბერს დაესწრო სოლ. დოდაშვილის ვაჟის – ივანეს ნათლობას.

 შეთქმულების გამომჟღავნებისას ოქროპირი ცოლშვილით უკვე მოსკოვში იყო. ზაქარია ჩოლოყაშვილის პირველსავე ჩვენებაში (1832 წ. 13. XII) ოქროპირი დასახელებულ იქნა როგორც შეთქმულების მთავარი სულისჩამდგმელი. ამ ამბის პეტერბურგში მიღებისთანავე იმპერატორის განკარგულებით მოსკოვის გენერალ–გუბერნატორმა ოქროპირს მეთვალყურე მიუჩინა. ოქროპირზე მეთვალყურეობის დაწესებამ გენერალ–გუბერნატორს ასეთი დასკვნა მიაღებინა: „ოქროპირი და მისი ორი ძმა დედასთან ერთად ცხოვრობდნენ მოსკოვში საკუთარ სახლში. ოქროპირი წყნარი და მორიდებული ზნისაა, საზოგადოებას ერიდება, ხვდება მხოლოდ ნათესავებს და თანამემამულეებს. რუსეთში მას ერთგვარი განათლება მიუღია, საკმაოდ თავისუფლად ლაპარაკობს რუსულად და ფრანგულად, კითხულობს მისტიკურ წიგნებს. მისი საუბრიდან გარკვევით ჩანს, რომ ძალიან განიცდის სამეფოს დაკარგვას და გაჭირვებით ურიგდება აზრს, რომ იგი აღარასოდეს არ იქნება მეფე. ოქროპირი ძალზე აძაგებს საქართველოში რუსებისაგან შეტანილ მმართველობის სისტემას. იგი აღნაგობით და ჯანმრთელობით სუსტია, ამიტომაც გაზაფხულზე სამკურნალო წყლებზე სურს წასვლა საზღვარგარეთ.

 მეთვალყურეობის დაწესების შემდეგ ოქროპირი გაჩხრიკეს, ქარალდები ჩამოართვეს; გენ. ლიხოვსკიმ პირველი ჩვენებაც ჩამოართვა. პირი ამ ჩვენებისა გამოგზავნეს თბილისში – საგამოძიებლო კომისიამ ის განიხილა 1833 წ. 13 თებერვალს.

 1833 წ. 28 იანვარს ოქროპირი გაიწვიეს პეტერბურგში, სადაც დაარსებული იყო საიდუმლო საგამოძიებლო კომისია 1832 წლის შეთქმულების რუსეთში მყოფ მონაწილეთა დასაკითხად.

 1833 წ. 11 თებერვალს ოქროპირს სიტყვიერი ჩვენება ჩამოართვეს. პირი ამ ჩვენებისა თბილისში გამოგზავნეს. ეს ჩვენება შეამოწმა კარის მინისტრმა ადლებერგმა. შემდეგი ჩვენებები კი მას კომისიამ ჩამოართვა. 17 მაისს ოქროპირი თბილისში გამოისტუმრეს. გზად ის შეუძლოდ იყო, წარამარა წამლებს იღებდა, ამიტომ მოჰყავდათ მხოლოდ დღისით, ღამით ასვენებდნენ. 27 ივნისს თბილისს ჩამოიყვანეს და მოათავსეს ოფიცერთა ყაზარმებში, იქ, სადაც სხვა პატიმრებიც იყვნენ.

 ოქროპირი დაკითხვებზე უარყოფდა თავის მონაწილეობას შეთქმულებაში, ხოლო მის საწინააღმდეგოდ მიცემული  სხვათა ჩვენებები მიაჩნდა განგებ, მის სამტროდ მოგონილად. სოლ. დოდაშვილს შეთქმულთათვის გადაუცია ოქროპირის ნათქვამი 1830 წელს თბილისიდან გამგზავრებისას: „ბატონო ქართველებო, ეცადეთ საქართველოს გათავისუფლებას. საქართველოს გათავისუფლება იმიტომ კი არ მინდა, რომ აქ ვინმე ბაგრატიონთაგანი გამეფდეს, არამედ იმისათვის, რომ საქართველო შეიქმნეს რესპუბლიკის მაგვარ სახელმწიფოდ“. საგამოძიებო კომისიამ იგი I კატეგორიის დამნაშავედ სცნო. პირველ კატეგორიაში შედიოდნენ ის პირნი, რომელთაც ჩააგონეს სხვებს შეთქმულება და დასაბამი მისცეს ბოროტ განზრახვას. ამ კატეგორიაში შეიყვანეს მხოლოდ ოქროპირ და დიმიტრი ბატონიშვილები და ორივეს გადასახლება მიუსაჯეს ერთს კოსტრომაში, მეორეს სმოლენსკში.

 1 ნოემბერს გამოიცა იმპერატორის ბრძანება ოქროპირის ქ. კოსტრომაში გადასახლების შესახებ. 21 ნოემბერს ოქროპირი ჟანდარმთა კორპუსის პოდპორუჩიკ გრინფელდის თანხლებით რუსეთის  გზას გაუყენეს.

 1850 წლის შემოდგომაზე ოქროპირი დროებით გამოუშვეს საქართველოში. მ.ს. ვორონცოვი წერს თავის დღიურში: „1850 წ. 26 სექტემბერს დილით ვიყავი მთავარ ბეხმეი – მირზასთან გ.ე. ერისთავი, ბატონიშვილი ოქროპირი, ეგზარხოსი და ვიკარი“. 1850 წლის 3 სექტემბერს ტარასი არქიმანდრიტი სწერს იოანე თარხან-მოურავს: „მე გუშინ ბატონის მოედანზედ შემომხვდა პლატონ და ოქროპირ“.

 ოქროპირი გარდაიცვალა მოსკოვს 1857 წ. 30 ოქტომბერს. დასაფლავებულია პოკროვის მონასტრის იონა მიტროპოლიტის ეკლესიაში.

  ოქროპირ ბატონიშვილი ცნობილია ლიტერატურული შრომით.

 როცა ის 1829 წელს ტბილისს ჩამოვიდა „დასწერა ლექსი კავკასიის ხილვისას და საქართველოში ჩამოსვლისას, აგრეთვე უსტარი ლექსად დიმიტრი ბატონიშვილს“. ლექსები რუსულად მქონდა დაწერილიო, უჩვენა ოქროპირმა 1833 წლის 30 აპრილს.

 ოქროპირი ავტორია ტრაგედიისა, რომელიც დაიბეჭდა მოსკოვს ასეთი სათაურით; „ოქროპირ ბატონიშვილი. ვეფხისტყაოსანი. ტრაგედია, თქმული მეფის ძის ოქროპირისაგან. მოსკოვს ივანე სერიკოვის სტანბაში. 1853“.

 ოქროპირის მეუღლე ანა, გრაფ პავლე კუტაისოვის ქალი, დიდხანს ცხოვრობდა საზღვარგარეთ. ახლო მეგობრობა ჰქონდა პრუსიის სამეფო კარის წევრებთან. იყო განათლებული. ფრანგულ ენაზე სთხზავდა ლექსებს, რომელთაც დიდი მოწონება ჰქონდათ. თხზავდა რომანსებსაც.  მეიერბერი ამბობდა მის ზოგ რომანსზე – სიამოვნებით ვიქნებოდი მათი ავტორიო. ახალგაზრდობაში გატაცებული იყო თეატრით. მის სახლში იდგმებოდა წარმოდგენები, რომლებშიაც თვითონაც მონაწილეობდა. გარდაიცვალა 1868 წ. მის დასაფლავებაზე უამრავი ხალხი მოვიდა, ისე რომ ლუბლიანკის მოედანი (მოსკოვში), სადაც დედოფლის კარის ეკლესია მდებარეობდა, ეკიპაჟებით და ხალხით იყო სავსე.

  ვენგეროვის მიერ შედგენილ რუს მწერალთა ლექსიკონში შეტანილია „გრუზინსკაია, დედოფალი ანა პავლეს ასული, დრამატული მწერალი“.

  ოქროპირისა და ანას შვილები:

 1). ანა, გათხოვილი იყო ალექსანდრე კონსტანტინეს ძე მუხრან–ბატონზე, რომელიც 1851 წ. გარდაიცვალა. შემდეგ ის მითხოვდა იტალიის კონსულს ალექსანდრე ალბიცცის. ანა იყო ლამაზი და ჭკვიანი, ბარიატინსკის დროს მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა საზოგადოებაში; გარდაიცვალა 1898 წ. პეტერბურგში, დასაფლავებულია ნოვგოროდის მაზრის სოფ. ბობინოს ეკლესიასთან. 2). გიორგი ოქროპირის ძე. 3). პავლე ოქროპირის ძე. ცოლად ჰყავდა ანასტასია დოლგორუკოვა. გარდაიცვალა 1875 წ., დასაფლავებულია მოსკოვის პოკროვის მონასტრის მიტროპოლიტ იონას ეკლესიაში.

მეფე - ქართლ-კახეთის სამეფო
ოქროპირ ბატონიშვილი
ოქროპირ ბატონიშვილი


ორბელიანი თამაზ მამუკას ძე

სახელი, მამის სახელი:
თამაზ მამუკას ძე
გვარი
ორბელიანი
სხვა სახელი, გვარი
თომა ორბელიანი
დაბ.-გარდ. თარიღები
1768 - 1815

თამაზ მამუკას ძე ორბელიანი (1768–1815). ერეკლე მეორის და ანა ცოლად ჰყავდა დემეტრე ორბელიანს, დემეტრეს შვილის მამუკა ორბელიანის შვილია თამაზ. თამაზის დედა იყო გიორგი ერისთავის ასული მაია, ხოლო მისი ...

ფოტო
ვაშლოვანი სალხინო კოშკი ორბელნების
ვაშლოვანი სალხინო კოშკი ორბელნების

ანდრონიკაშვილი ზაზა ზაალის ძე

სახელი, მამის სახელი:
ზაალ ზაალის ძე
გვარი
ანდრონიკაშვილი
სხვა სახელი, გვარი
ზაქარია ზაალის ძე

ზაზა (ზაქარია) ზაალის ძე ანდრონიკაშვილი - სახლთუხუცესი მეფის ძის იოანესი, შვილია მარტყოფის მოურავის ზაალისა. ზაალ ანდრონიკაშვილი განთქმული მეომარი იყო. მისი სახელი ცნობილი იყო მომდევნო თაობის ...

მამაცაშვილი იოსებ ქრისტეფორეს ძე

სახელი, მამის სახელი:
იოსებ ქრისტეფორეს ძე
გვარი
მამაცაშვილი

იოსებ ქრისტეფორეს (ქაიხოსროს) ძე მამაცაშვილი (1810-1874) (კონსტანტინე მამაცაშვილის ძმა, მამა მარიამ მამაცაშვილი-ჯავახიშვილისა და გენერალი ქრისტეფორე მამაცაშვილისა) - საზოგადო მოღვაწე, ...

ფოტო
გენერალი ქრისტეფორე იოსების ძე მამაცაშვილი
გენერალი ქრისტეფორე იოსების ძე მამაცაშვილი

მარჯანიშვილი თამარ (იღუმენია ფამარი)

სახელი, მამის სახელი:
თამარ ალექსანდრეს ას.
გვარი
მარჯანიშვილი
სხვა სახელი, გვარი
თამარ მარჯანოვა
დაბ.-გარდ. თარიღები
1868 ყვარელი - 1936

თამარ მარჯანიშვილი (მარჯანოვა) - სქიიღუმენია ფამარი (ერობაში თამარი). რეჟისორ კოტე მარჯა­ნიშვილის და. დაიბადა საქართვე­ლოში, სოფ. ყვარელში, მაიორი ალექსანდრე მარჯანიშვილის და ელისაბედ ჭავჭავაძის ...

ფოტო
სქიიღუმენია ფამარი ერში თამარ მარჯანიშვილი
სქიიღუმენია ფამარი ერში თამარ მარჯანიშვილი

ჭავჭავაძე პავლე ალექსანდრეს ძე

სახელი, მამის სახელი:
პავლე ალექსანდრეს ძე
გვარი
ჭავჭავაძე

 პავლე ალექსანდრეს ძე ჭავჭავაძე. 1899 პეტერბურგი - 1974 Wellfleet, მასაჩუსეტის შტატი. სახელოვანი გენერლის ზაქარია ჭავჭავაძის და ბებიის (მარიამ დავითის ას. ჭავჭავაძე) მხრიდან კი პოეტ ალექსანდრე ...

ფოტო
ნინა რომანოვა და პავლე ჭავჭავაძე
ნინა რომანოვა და პავლე ჭავჭავაძე

ჭილაშვილი ბორის გაბრიელის ძე

სახელი, მამის სახელი:
ბორის (ბაბანა, ბეჟან) გაბრიელის ძე
გვარი
ჭილაშვილი
სხვა სახელი, გვარი
ბორის ჭილაევი; ბორის ჩილაევი

ბორის (ბაბანა) გაბრიელის (გლახას) ძე ჭილაშვილი (1798-1850). კავკასიის ომების მონაწილე, 1839 წელს თბილისის პოლიცმაისტერი. გარდაცვალებისას იყო ჭარ-ბელაქანის სამხედრო ოლქის და ლეკეთის საკორდონო ხაზის ...

ალექსი-მესხიშვილი ვლადიმერ (ლადო) სარდიონის ძე

სახელი, მამის სახელი:
ვლადიმერ სარდიონის ძე
გვარი
ალექსი-მესხიშვილი

ვლადიმერ სარდიონის ძე ალექსი-მესხიშვილი (ლადო მესხიშვილი) (1857-1920) - მსახიობი, რეჟისორი, საქართველოს სახალხო არტისტი (მიენიჭა 1930 წელს გარდაცვალების შემდეგ). 

 1913 წელს ლადო ...

ციციშვილი მარიამ გიორგის ას.

სახელი, მამის სახელი:
მარიამ გიორგის ას.
გვარი
ციციშვილი
დაბ.-გარდ. თარიღები
1768 - 1850

 მარიამ დედოფალი (1768 – 1850). საქართველოს უკანასკნელი დედოფალი. გიორგი XII - ის მეორე მეუღლე. გიორგი ციციშვილის ქალი. გიორგი ბატონიშვილმა იქორწინა მასზე 1782 წელს. გიორგისა და მარიამის ვაჟები: ...

ფოტო
საქართველოს უკანასკნელი დედოფალი მარიამ
საქართველოს უკანასკნელი დედოფალი მარიამ

ბალანჩივაძე მელიტონ ანტონის ძე

გვარი
ბალანჩივაძე
დაბ.-გარდ. თარიღები
1862 - 1937

მელიტონ ანტონის ძე ბალანჩივაძე (24.XII.1862, სოფ. ბანოჯა - 21.XI.1937, ქუთაისი) - ქართული ეროვნული კლასიკური საკომპოზიტორო სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მომღერალი, ლირიკული ბარიტონი, დირიჟორი, ქართული ...

ფოტო
კომპოზიტორი ბალანჩივაძე მელიტონ
კომპოზიტორი ბალანჩივაძე მელიტონ

ვაჩნაძე ადამ

სახელი, მამის სახელი:
ადამ
გვარი
ვაჩნაძე

 ადამ ვაჩნაძე (ბებუროს შტო) - ახლდა ალექსანდრე ბატონიშვილს თავრიზს 1799 წელს. 1801-1804 წლებში საქართვველოს გარეთაა. 29.06.1804 ყაზახის აღალარ ნაგი-ბეგთან ერთად თავს დაესხა ბორჩალოს მემამულე ...

გოლიცინი პეტრე ალექსის ძე

სახელი, მამის სახელი:
პეტრე ალექსის ძე
გვარი
გოლიცინი

 პეტრე ალექსის ძე გოლიცინი (Петр Алексеевич Голицын) - 1832 წ. შეთქმულების მონაწილენი (გიორგი რევაზის ძე ერისთავი, ზაქარია ჩოლოყაშვილი, ვახტანგ ორბელიანი) თავიანთ ჩვენებებში ასახელებენ პ. ...

ყიფიანი ლუარსაბ ქაიხოსროს ძე

სახელი, მამის სახელი:
ლუარსაბ ქაიხოსროს ძე
გვარი
ყიფიანი

 ლუარსაბ ქაიხოსროს ძე ყიფიანი (1852 - ? ) - ქვიშხეთელი აზნაური, დიმიტრი ყიფიანის ძმისშვილი. "დროების" ერთ-ერთ პუბლიკაციაში ლუარსაბი ასეა დახასიათებული "ერთი ყიფიანია, ლუარსაბ, რომელიც ძველებურ ...

ბოლო ცვლილებები აზნაურთა გვარებში

მარგველაშვილი

აზნაური მარგველაშვილი. იმერეთში მცხოვრები ნაწილი მარგველაშვილებისა იყო აზნაური, ნაწილი არა. ...

მიქელიშვილი

აზნაური მიქელიშვილი. აზნაურები მხოლოდ დუშეთის რ-ში. სხვაგან მიქელიშვილები როგორც  აზნაურები ...

ბეზირგანიშვილი

აზნაური ბეზირგანი, ბეზირგანოვი, ბეზირგანიშვილი. თავიდან იყვნენ მოქალაქეები და როგორც ჩანს აზნაურობა ...

იმერლიშვილი

აზნაური იმერლიშვილი. მხოლოდ ერთ ოჯახს ჰქონდა პრეტენზია აზნაურობაზე მე19 საუკუნეში. ცხოვრობდნენ ...

ბერიძე

აზნაური ბერიძე. გურია, ლეჩხუმი. ასევე იყვნენ "ბარი-ბერიძე" სამეგრელოში; ბარისოვ-ბერიძე. პერსონები

აზნაურული გვარების ანბანური ჩამონათვალი სრულიად