არღუთინსკი-დოლგორუკი მოსე ზაქარიას ძე
- მოსე ზაქარიას ძე
- არღუთინსკი
- მოსე არღუთაშვილი; მოსე მხარგრძელი
- 1797 - 1855
- გენერალ-ადიუტანტი
-
- კავკასიის ომები
- რუსეთ-თურქეთის 1828-1829
-
- ალექსანდრე ნეველის ბრილიანტებიანი
- წმ. გიორგის მესამე ხარისხის
-
მოსე ზაქარიას ძე არღუთინსკი–დოლგორუკოვი (1797–1855). რუსეთის მეფის ერთგული გენერალი, ქართველ თავადთაგანი. პირველდაწყებითი სწავლა მიიღო თბილისის კეთილშობილთა სასწავლებელში, საიდანაც 19 წლისა, მაშინდელი მთავარმართებელი ა. პ. ერმოლოვის რჩევით, მამამ გაგზავნა პეტერბურგში; აქ იგი თავის ბიძასთან ცხოვრობდა და განსაკუთრებულ ინტერესს იჩენდა სამხედრო მეცნიერებათა მიმართ. 1817 წ. 17 აპრილს იწყებს სამხედრო სამსახურს – შედის იუნკრად ლეიბ–გვარდიის ცხენოსანთა ლეგიონში (პოლკში). სადაც ორი თვის შემდეგ ესტანდარტიუნკრობას იღებს, ხოლო წლის თავზე უკვე კორნეტის ჩინითაა. 1827 წ. 23 მარტს შტაბს–როტმისტრი ა.–დ. გადმოდის საქართველოში გრენადერთა ქართულ პოლკში მაიორის ჩინით, რის შემდეგ სიკვდილამდე უწყვეტლივ მსახურობს ამიერკავკასიაში. იგი მუდამ აქტიურ მონაწილეობას იღებდა მეფის რუსეთის მიერ აქ წარმოებულ ომებში და, როგორც მისი ერთგული, დაუნდობლად ახშობდა ადგილობრივი ერების თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის წყურვილს. რუსეთიდან ჩამოსვლის უმალ იბრძვის ირანის წინააღმდეგ (ერევანთან, აბას–აბადთან, სარდარაბადთან და ერევნის აღების შემდეგ მონაწილეობს თავრიზისაკენ რუსეთის ლაშქრობაში, საიდანაც უკან ბრუნდება 1828 წ. ივნისში. მთავარმართებლის სურვილის თანახმად ის რჩება აზერბაიჯანში (ირანში) და ხელს უწყობს იქაური ქრისტიანების, მეტადრე სომხების გადმოსახლებას ამიერკავკასიაში, განსაკუთრებით კი მაშინ ახლად შექმნილ სომხეთის ოლქში. 1829 წ. იბრძვის ოსმალთა წინააღმდეგ, ხოლო 1830 წ. ბოლოს უკვე როგორც ბატალიონის უფროსი მოქმედებს მთიელების წინააღმდეგ. 1832 წ. ა.–დ. თბილისის ქვეითა პოლკშია მისი უფროსის უფლებით. ჯერ იგზავნება წებელდის დასაპყრობად, ხოლო 1838წ. ზაფხულში ამარცხებს ლეკებს ხაჩმაზის ხეობაში. 1841წ. ის უფროსია იმ რაზმისა, რომელმაც სასტიკად ჩააქრო გურიის გლეხთა აჯანყება (10.VII-15.XII).ა. დ. ინიშნება ახლად მოწყობილი სამურის რაზმის უფროსად. 1842წ. როცა ყაზი– ყუმუხის სახანო შამილის მხარეს გადავიდა, მოსახლეობა აჯანყდა რუსი მთავრობის წინააღმდეგ და სამურის ოლქის უფროსი სნაქსარიოვი და ახალგაზრდა ოფიცერი ილია ორბელიანი შამილმა ტყვედ წაიყვანა , მეფის მთავრობამ ერთგულებაში ნაცადი ა.–დ. ახლა ყაზი–ყუმუხის აჯანყების შესამუსრად გაგზავნა და მართლაც ზამთარში კიუღიულისთან სასტიკად დაამარცხა მთიელები. ასეთი ერთგულებისათვის მთავრობამ იგი დააჯილდოვა გენერალის ჩინით და მე–3 კლასის გიორგის ორდენით. ამასთანავე მას დაუმორჩილეს სამურის ოლქი, კიურინის სამფლობელო და ყაზი–ყუმუხის სახანო, ხოლო 1844წ. დაავალეს სამხრეთ და ჩრდილო დაღესტანში მყოფი რუსი ჯარების სარდლობა. 1847წ. 1 იანვარს ა.–დ. დაინიშნა დარუბანდის სამხედრო გუბერნატორად და სამოქალაქო ნაწილის მმართველად, ამავე დროს დატოვებულ იქნა სამხრეთ დაღესტანის ჯარის სარდლის თანამდებობაზე; ხოლო იმავე წლის 8 ნოემბერს კასპის ზღვისპირა მხარის ჯარების სარდლად და სამოქალაქო ნაწილის მმართველად. ამ დროს ის გაშმაგებით ებრძვის ჰაჯი–მურატის მეთაურობით მებრძოლ მთიელებს, მხურვალე მონაწილეობას იღებს გერგებილისა და სალთის აღებაში და მიწასთან ასწორებს მთიელთა სახლ–კარს. მომდევნო 1848 წ. 7 ივლისს ხელმეორედ აიღო გერგებილი, მთელი ეს აული საძირკვლიანად მიანგრ-მოანგრია, სრულიად გადაჰკაფა მისი ბაღები, ხოლო მოსახლეობა, ვინც კი გაქცევით თავს ვერ უშველა, მთლიანად ამოწყვიტა. ასეთი ერთგული „სამსახურისათვის“ მას ებოძა გენერალ–ადიუტანტობა და ალექსანდრე ნეველის ორდენი. 1853წ. ზამთარში ა.–დ. სწრაფად გადალახა კავკასიონის ქედი და ჭარბელაქნის ოლქში, ლეკის საკორდონო ხაზის ფარგლებში შეჭრილ შამილს ზურგიდან მოუარა და იძულებული გახადა ბრძოლის ველი დაეტოვებინა. ამის მერე ა.–დ. მალე ავად შეიქნა, ორჯერ დამბლა დაეცა და 1855 წ. 20 თებერვალს გარდაიცვალა. დასაფლავებულია სანაიანის მონასტრის საგვარეულო აკლდამაში. პირდაპირი მემკვიდრეობა არ დარჩენია. მადლიერმა მეფის მთავრობამ 1877 წ. თავის ერთგულ გენერალს დაღესტნის შუაგულში – თემირხანშურაში ძეგლი დაუდგა.
- თავადი
- მოსე მხარგრძელი
- მაქსიმე ბერძნიშვილი - მასალები XIX საუკუნის პირველი ნახევრის ქართული საზოგადოებრიობის ისტორიისათვის II ტომი.
-
დადიანი ნიკოლოზ გიორგის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ნიკო გიორგის ძე
- გვარი
- დადიანი
- ცხოვრობდა
- ზუგდიდი
- თანამდებობა, სახელო
- მსაჯულთუხუცესი (სამეგრელოს სამთავრო)
- სამხედრო ჩინი
- გენერალ-მაიორი
- მონაწილეობდა ომებში
- რუსეთ-თურქეთის 1828-1829
- ორდენი, ჯილდო
- წმ. ანას პირველი ხარისხის
ერისთავი გიორგი რევაზის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- გიორგი რევაზის ძე
- გვარი
- ქსნის-ერისთავი
- ფაქტი, მოვლენა
- 1832 წლის აჯანყების მონაწილე
- თანამდებობა, სახელო
- ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორი
- სამხედრო ჩინი
- კავალერიის გენერალი
- სამხედრო თანამდებობა
- კავკასიის ხაზის კაზაკთა ჯარის ატამანი
-
სამხედრო (კავალერიის გენერალი) და საზოგადო მოღვაწე, ქველმოქმედი, ერეკლე II-ის შვილიშვილი...
- ფოტო
-
"ატამანი" გიორგი რევაზის ძე ქსნის-ერისთავი
საგინაშვილი დიმიტრი
- სახელი, მამის სახელი:
- დიმიტრი
- გვარი
- საგინაშვილი
- ფაქტი, მოვლენა
- 1812 წლის აჯანყების მონაწილე
ლორთქიფანიძე სიმონ (სისო) ნიკოლოზის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- სიმონ (სისო) ნიკოლოზის ძე
- გვარი
- ლორთქიფანიძე
- დაბადების ადგილი
- გოჩა-ჯიხაიში
- ცხოვრობდა
- ქუთაისი - ზედა-გვაშტიბი - კიევი
- სამოქალაქო ჩინი
- უმაღლესი კარის კამერგერი
- თანამდებობა, სახელო
- ქუთაისის გუბერნიის თავად-აზნაურობის წინამძღოლი
- ფოტო
-
სიმონ (სისო) ლორთქიფანიძე
სავარსამიძე ლეონტი იაკობის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ლეონტი იაკობის ძე
- გვარი
- სავარსამიძე
- დაბადების ადგილი
- მოზდოკი (Моздок) (ჩრდ. ოსეთი)
- ცხოვრობდა
- თბილისი
- სამხედრო ჩინი
- გენერალ-მაიორი
ჟურული გიორგი დურმიშხანის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- გიორგი დურმიშხანის ძე
- გვარი
- ჟურული
- ცხოვრობდა
- თბილისი
ჭავჭავაძე ნიკოლოზ დიმიტრის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ნიკოლოზ დიმიტრის ძე
- გვარი
- ჭავჭავაძე
- ცხოვრობდა
- თბილისი
- სამოქალაქო ჩინი
- დეისტვიტელნი სტატსკი სოვეტნიკი (ნამდვილი სამოქალაქო მრჩეველი)
- თანამდებობა, სახელო
-
- თბილისის ვიცე-გუბერნატორი
- თბილისის სასამართლო პალატის სამოქალაქო დეპარტამენტის თავჯდომარე
ორბელიანი მამუკა (მაკარ) ივანეს ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- მამუკა (მათე, მაკარ) თამაზის ძე
- გვარი
- ორბელიანი
- ცხოვრობდა
- თბილისი - ვაშლოვანი
- სამხედრო ჩინი
- გენერალ-მაიორი
- მონაწილეობდა ომებში
-
- კავკასიის ომები
- რუსეთ-თურქეთის 1828-1829
- რუსეთ-თურქეთის 1853-1856
- რუსეთ-ირანის 1826-1828
- ფოტო
-
მათე (მაკარ) ორბელიანი
ციმაკურიძე სიმონ
- სახელი, მამის სახელი:
- სიმონ
- მამის სახელი
- უცნობია
- გვარი
- ციმაკურიძე
- ფაქტი, მოვლენა
- 1812 წლის აჯანყების მონაწილე
- ცხოვრობდა
- ტობოლსკი
ციციშვილი მარიამ გიორგის ას.
- სახელი, მამის სახელი:
- მარიამ გიორგის ას.
- გვარი
- ციციშვილი
- დაბ.-გარდ. თარიღები
- 1768 - 1850
-
მარიამ დედოფალი. საქართველოს უკანასკნელი დედოფალი. გიორგი ციციშვილის ასული...
- ფოტო
-
საქართველოს უკანასკნელი დედოფალი მარიამ
ბარათაშვილი ბარამ ფარემუზის ძე
- სახელი, მამის სახელი:
- ბარამ ფარემუზის ძე
- გვარი
- ბარათაშვილი
-
ავტორი ლექსებისა: „ჰოი ვარდო, მოდი ნუ ინაზები“, „აფროდიტო ამობრწყინდი“, „ნუ მწვამ, მიჯნურო“...