სიდამონ-ერისთავი ზაქარია შიოს ძე

 სიდამონიძე ზაქარია შიოს ძე (1763 – 1833). სწავლობდა თელავში. იცოდა ქართული, სომხური, თათრული და რუსული ენები. ერეკლე II - ის დროს ასრულებდა მდივნის მოვალეობას. 1796 წელს კათალიკოსმა აკურთხა თბილისის კარის ეკლესიის მღვდლად. 1801 წელს კათალიკოსმავე აკურთხა დეკანოზად – 1801 წელს წაჰყვა მიხეილ ბატონიშვილის პეტერბურგს. იმპერატორმა ის დაასაჩუქრა ოქროს ჯვრით და ფულადი ჯილდოთი. 1802 წლის იანვარში დაბრუნდა და დაენიშნა ჯამაგირი 500 მან. ვერცხლით. 1804 – 1814 წლებში ასწავლიდა ქართულ ენას თბილისის კეთილშობილთა სასწავლებელში და იყო ზედამხედველი. 1814 წელს ამ თანამდებობიდან განთავისუფლდა თავისივე თხოვნის თანახმად.

 1816 წელს გადაყვანილ იქნა თელავის ტაძარში. გარდაიცვალა 1833 წელს. დასაფლავებულია თელავის ღვთაების ეკლესიის გალავანში. დაჯილდოებული იყო ორი ჯვარით. ამიტომ „ორჯვარა დეკანოზს“ ეძახდნენ. ჰქონია ენქერიც, რომელიც გამოხატულია მის საფლავის ქვაზე ორ ჯვართან ერთად.

 ზაქარია სიდამონიძე უნდა იყოს ზაქარია ლალიხანაშვილი. „მასალებში“ ბაგრატ და მიხეილ ბატონიშვილებთან პეტერბურგს გადაყოლილ ქართველებში დასახელებულია „მღვდელი დეკანოზი კარის, ზაქარია ლალიხანაშვილი თელაველი“. მღვდელი ზაქარია ლალიხანაშვილი გამოყვანილია „კალმასობაში“.

 ზაქარია სიდამონიძის მამად ჩანს „სიდამონიძე ვახტანგის შვილი შიო, კარისა ჩვენისა მღვდელი“, თავის „სამკვიდროს მამულიდან გადმოვარდნილი“, რომელსაც გიორგი XII-მ 1800 წელს უბოძა ყმა და მამული გრემის ნაქალაქარში. ამ საბუთის რუსულ თარგმანში იხსენიებიან შიოს შვილები – ზაქარია, ვასილი, იეროთე და დიმიტრი სიდამონ-ერისთავები. რუსულს საბუთს ხელს აწერდა ზაქარია დეკანოზი.

 ზაქარიას ერთ – ერთი ძმა იეროთე სიდამონოვი მარიამ დედოფლის მდივანია. იგი იხსენიება ლაზარევის მოკვლის საგამოძიებლო საქმეში.